Menu Zamknij

जयतु संस्कृतम्

Sanskryt, starożytny język Indii, najstarszy z rodziny języków indoeuropejskich, określany jest jako boska mowa  दैवि वाक्  (daivi vāk) przekazana ludziom przez dawnych wieszczów - ṛṣi ऋषि, którzy z kolei otrzymali ją w natchnieniu od bogów. Podaje się, że powstał przed 1500 r. p.n.e. Jest to język rytuału, język Wed*, Świętych Pism, zarezerwowany dla boskiej sfery (दैविक daivika), dla aspektu poza zwykłą, ludzką egzystencją (लौकिक laukika).

O Alfabecie

Informacje o alfabecie sanskrytu - devanāgarī,
jego konstrukcji, fonetyce, ligaturach, znakach diakrytycznych i innych.

 

Ligatury

czyli dla początkującego budzące grozę zbitki spółgłoskowe niepokojące swoją liczebnością, które po opanowaniu alfabetu stają się jasne i proste w odczytywaniu.

22 | 03 | 2024

antonimy

Sanskryckie słowo ‘viloma विलोम’ joginiom i joginom jest znane jako określenie jednej z technik pranajamy. Znaczy dosłownie ‘pod włos’ (wbrew)...
13 | 02 | 2024
27 | 01 | 2024

manas मनस्

Manas znaczy 'umysł, intelekt, inteligencja, zrozumienie, percepcja, zmysł, sumienie, wola'
14 | 01 | 2024

Sufix ‘tra’ त्र 

oznacza miejsce, lokację i jest częścią wielu przysłówków, będących w częstym użyciu
18 | 12 | 2023

indriyāṇi इन्द्रियाणि

Zmysły w sanskrycie określamy słowem indriyāṇi इन्द्रियाणि. Oznacza ono też moce, siłę, szczególnie tę, która należy do potężnego Indry.

pāṇini

 Pāṇini पाणिनि jest wielkim indyjskim gramatykiem, twórcą Aṣṭādhyāyī अष्टाध्यायी, systematyzatorem sanskrytu, żyjącym pomiędzy VI a IV w. p.n.e. Uznawany jest za ojca lingwistyki.

dhātu

Dhātu to kluczowy termin w gramatyce sanskrytu, jest specyficzną formą wyjściową, pierwiastkiem, zawierającym w sobie znaczenie; źródłem, z którego tworzony jest wyraz.

vyākaraṇa

'Vyākaraṇa' w sanskrycie znaczy ‘gramatyka’, a ściślej mówiąc 'analiza'. Słowo 'vyākaraṇa' oznacza dosłownie 'rozdzielanie', 'odróżnianie', 'wyjaśnianie', 'analizowanie'.

sandhi

Termin sandhi सन्धि w gramatyce oznacza "połączenie, zejście się razem”. Sandhi są to reguły połączeń eufonicznych zarówno między wyrazami jak i w ich wewnątrz.

Terminy gramatyczne i techniczne

Przegląd 65 podstawowych terminów gramatycznych i technicznych, z którymi prędzej czy później spotkamy się zagłębiając się w gramatykę sanskrytu.

 

samogłoski

W alfabecie sanskrytu znajduje się 5 samogłosek a, i, ṛ, ḻ, u i ich przedłużone wersje. Może zaskoczyć nas obecność w tym szeregu i ḻ, które...

spółgłoski

Vyañjana oznacza manifestowanie się, przejawianie się, jak również ornament lub dekorację (jaką spółgłoska stanowi dla samogłoski).

spójniki

Spis spójników występujących w sanskrycie; spójniki kopulatywne, dysjunktywne, adwersatywne, warunkowe, przyzwalające, czasowe, konkluzywne.

Pada sup tiṅ

Wyraz (pada पद) tworzymy z pierwiastka (dhātu धातु).
'Sup tiṅ antam padam' oznacza, że wyraz kończy się albo na 'sup' albo na 'tiṅ' ...

Alfabet

Zobacz wpis na blogu przedstawiający alfabet w formie drewnianych kubików - pomoc w nauce lub w nauczaniu alfabetu devanāgarī  देवनागरी.

Czasy
i tryby

Pierwsza
koniugacja

tworzenie
tematów I

tworzenie tematów II

Svara Sandhi

Ćwiczenia z sandhi samogłosek,
czyli z połączeń eufonicznych między wyrazami

Ćwiczenia

Ćwiczenia z pisania i czytania dla początkujących.
Siedem ćwiczeń od poziomu 0.

słońce
Sūrya

Z notatnika

Wybór krótkich notatek
i cytatów dotyczących głównie
alfabetu i gramatyki sanskrytu.

księżyc
candra

Kolory | वर्णाः | varṇāḥ

‘Varṇa’ वर्ण (m.) to 'barwa' i tak jak w języku polskim słowo to może odnosić się zarówno do koloru, jak i do dźwięku (barwa dźwięku). Początkowo oznaczało ‘kolor’, dopiero później zaczęło oznaczać ‘dźwięk, głoskę lub literę alfabetu'...

Rasa रस

“W sanskrycie klasycznym zakres pojęcia “rasa रस” wzbogacił się (tak jak w języku polskim) o dwoiste rozumienie “smaku” jako: zmysł smaku i gust ...

mantra मन्त्र

Mantra czyli święta formuła, hymn wedyjski, tekst lub mowa sakralna, “narzędzie myśli”, formuła ofiarna, modlitwa lub pieśń uwielbienia, mistyczny werset lub magiczna...

Dni
tygodnia

cztery kroki
w tłumaczeniu

Zanim dojdziemy do wprawy w tłumaczeniu sanskryckich tekstów pomocna będzie metoda czterech kroków, według której 'uporządkujemy’ zdanie i poszczególne jego części.

nazwy
zwierząt

sukha | duḥkha | kha

Z tymi dwoma słowami spotkamy się na pewno w trakcie uczenia się sanskrytu. To antonimy często występujące razem w złożeniach nazywanych dvandva द्वन्द्व. Co znaczą i czym jest 'kha' znajdziesz we wpisie poniżej.