Menu Zamknij

Pierwsza koniugacja

Tradycyjnie   za wzór pierwszej koniugacji dla wszystkich czterech klas systemu czasu teraźniejszego * podaje się pełen paradygmat odmiany √ भू bhū * (temat 'bhava') ‘być, stawać się' mimo nie występowania w praktyce strony zwrotnej (ātmanepada) tego czasownika.

System czasu teraźniejszego obejmuje: laṭ - czas teraźniejszy, vidhi-liṅ - tryb przypuszczający, loṭ - tryb rozkazujący oraz laṅ - czas przeszły odnoszący się do czynności mających miejsce przed dniem obecnym.

Wybór podyktowany jest tym, że pierwiastek √ भू bhū otwiera listę pierwiastków czasownikowych I klasy sporządzoną przez Pāṇini'ego (‘Dhātupatha’).

 

 Laṭ | czas teraźniejszy

Laṭ | parasmaipada

Laṭ लट्

czas teraźniejszy
vartamāna
parasmaipada
strona czynna,
odmiana czasownika
भू ‘być, stawać się'

 

एकवचन
ekavacana
l.pojedyncza

  1. भवामि bhavāmi
  2. भवसि bhavasi 
  3. भवति bhavati 

द्विवचन
dvivacana
l.podwójna

  1. भवावः bhavāvaḥ 
  2. भवथः bhavathaḥ 
  3. भवतः bhavataḥ 

बहुवचन
bahuvacana
l.mnoga

  1. भवामः bhavāmaḥ 
  2. भवथ bhavatha 
  3. भवन्ति bhavanti 

Końcówki dla laṭ लट्

parasmaipada
czas teraźniejszy
vartamāna

एकवचन
ekavacana

  1. -mi
  2. -si
  3. -ti

द्विवचन
dvivacana

  1. -vas (ḥ)
  2. -thas (ḥ)
  3. -tas (ḥ)

बहुवचन
bahuvacana

  1. -mas (ḥ)
  2. -tha
  3. -anti

Laṭ | ātmanepada

Laṭ लट्

czas teraźniejszy
vartamāna
ātmanepada
strona zwrotna,
odmiana czasownika
भू ‘być, stawać się'

 

एकवचन
ekavacana
l.pojedyncza

  1. भवे  bhave
  2. भवसे  bhavase
  3. भवते  bhavate

द्विवचन
dvivacana
l.podwójna

  1. भवावहे  bhavāvahe
  2. भवेथे  bhavethe
  3. भवेते  bhavete

बहुवचन
bahuvacana
l.mnoga

  1. भवामहे  bhavāmahe
  2. भवध्वे  bhavadhve
  3. भवन्ते  bhavante 

Końcówki dla laṭ लट्

ātmanepada
czas teraźniejszy
vartamāna

एकवचन
ekavacana

  1. -i
  2. -se
  3. -te

द्विवचन
dvivacana

  1. -vahe
  2. -ithe
  3. -ite

बहुवचन
bahuvacana

  1. -mahe
  2. -dhve
  3. -ante

Tryb przypuszczający | vidhi-liṅ

parasmaipada

Sg. bhaveyam, bhaveḥ, bhavet
भवेयम्, भवेः, भवेत्

Du. bhaveva, bhavetam, bhavetām
भवेव, भवेतम्, भवेताम्

Pl. bhavema, bhaveta, bhaveyuḥ
भवेम, भवेत, भवेयुः

ātmanepada

Sg. bhaveya, bhavethāḥ, bhaveta
भवेय, भवेथाः, भवेत

Du. bhavevahi, bhaveyāthām, bhaveyātām
भवेवहि, भवेयाथाम्, भवेयाताम्

Pl. bhavemahi, bhavedhvam, bhaveran
भवेमहि, भवेध्वम्, भवेरन्

 

Tryb rozkazujący | Loṭ

parasmaipada

Sg. bhavāni, bhava, bhavatu
भवानि, भव, भवतु

Du. bhavāva, bhavatam, bhavatām
भवाव, भवतम्, भवताम्

Pl. bhavāma, bhavata, bhavantu
भवाम, भवत, भवन्तु

ātmanepada

Sg. bhavai, bhavasva, bhavatām
भवै, भवस्व, भवताम्

Du. bhavāvahai, bhavethām, bhavetām
भवावहै, भवेथाम्, भवेताम्

Pl. bhavāmahai, bhavadhvam, bhavantām
भवामहै, भवध्वम्, भवन्ताम्

 

Imperfectum | Laṅ

parasmaipada

Sg. abhavam, abhavaḥ, abhavat
अभवम्, अभवः, अभवत्

Du. abhavāva, abhavatam, abhavatām
अभवाव, अभवतम्, अभवताम्

Pl. abhavāma, abhavata, abhavan
अभवाम, अभवत, अभवन्

ātmanepada

Sg. abhave, abhavathāḥ, abhavata
अभवे, अभवथाः, अभवत

Du. abhavāvahi, abhavethām, abhavetām
अभवावहि, अभवेथाम्, अभवेताम्

Pl. abhavāmahi, abhavadhvam, abhavanta
अभवामहि, अभवध्वम्, अभवन्त

 

...