Menu Zamknij

जयतु संस्कृतम्

Sanskryt, starożytny język Indii, najstarszy z rodziny języków indoeuropejskich, określany jest jako boska mowa  दैवि वाक्  (daivi vāk) przekazana ludziom przez dawnych wieszczów - ṛṣi ऋषि, którzy z kolei otrzymali ją w natchnieniu od bogów. Podaje się, że powstał przed 1500 r. p.n.e. Jest to język rytuału, język Wed*, Świętych Pism, zarezerwowany dla boskiej sfery (दैविक daivika), dla aspektu poza zwykłą, ludzką egzystencją (लौकिक laukika).

O Alfabecie

Informacje o alfabecie sanskrytu - devanāgarī,
jego konstrukcji, fonetyce, ligaturach, znakach diakrytycznych i innych.

 

Ligatury

czyli dla początkującego budzące grozę zbitki spółgłoskowe niepokojące swoją liczebnością, które po opanowaniu alfabetu stają się jasne i proste w odczytywaniu.

13 | 02 | 2024
27 | 01 | 2024

manas मनस्

Manas znaczy 'umysł, intelekt, inteligencja, zrozumienie, percepcja, zmysł, sumienie, wola'
14 | 01 | 2024

Sufix ‘tra’ त्र 

oznacza miejsce, lokację i jest częścią wielu przysłówków, będących w częstym użyciu
18 | 12 | 2023

indriyāṇi इन्द्रियाणि

Zmysły w sanskrycie określamy słowem indriyāṇi इन्द्रियाणि. Oznacza ono też moce, siłę, szczególnie tę, która należy do potężnego Indry.
05 | 12 | 2023

zima | hima

Parę słów związanych z zimnem i zimą.
Źródło: Słownik Sir Monier-WIlliamsa

pāṇini

 Pāṇini पाणिनि jest wielkim indyjskim gramatykiem, twórcą Aṣṭādhyāyī अष्टाध्यायी, systematyzatorem sanskrytu, żyjącym pomiędzy VI a IV w. p.n.e. Uznawany jest za ojca lingwistyki.

dhātu

Dhātu to kluczowy termin w gramatyce sanskrytu, jest specyficzną formą wyjściową, pierwiastkiem, zawierającym w sobie znaczenie; źródłem, z którego tworzony jest wyraz.

vyākaraṇa

'Vyākaraṇa' w sanskrycie znaczy ‘gramatyka’, a ściślej mówiąc 'analiza'. Słowo 'vyākaraṇa' oznacza dosłownie 'rozdzielanie', 'odróżnianie', 'wyjaśnianie', 'analizowanie'.

sandhi

Termin sandhi सन्धि w gramatyce oznacza "połączenie, zejście się razem”. Sandhi są to reguły połączeń eufonicznych zarówno między wyrazami jak i w ich wewnątrz.

Terminy gramatyczne i techniczne

Przegląd 65 podstawowych terminów gramatycznych i technicznych, z którymi prędzej czy później spotkamy się zagłębiając się w gramatykę sanskrytu.

 

samogłoski

W alfabecie sanskrytu znajduje się 5 samogłosek a, i, ṛ, ḻ, u i ich przedłużone wersje. Może zaskoczyć nas obecność w tym szeregu i ḻ, które...

spółgłoski

Vyañjana oznacza manifestowanie się, przejawianie się, jak również ornament lub dekorację (jaką spółgłoska stanowi dla samogłoski).

spójniki

Spis spójników występujących w sanskrycie; spójniki kopulatywne, dysjunktywne, adwersatywne, warunkowe, przyzwalające, czasowe, konkluzywne.

Pada sup tiṅ

Wyraz (pada पद) tworzymy z pierwiastka (dhātu धातु).
'Sup tiṅ antam padam' oznacza, że wyraz kończy się albo na 'sup' albo na 'tiṅ' ...

Alfabet

Zobacz wpis na blogu przedstawiający alfabet w formie drewnianych kubików - pomoc w nauce lub w nauczaniu alfabetu devanāgarī  देवनागरी.

Czasy
i tryby

Pierwsza
koniugacja

tworzenie
tematów I

tworzenie tematów II

Svara Sandhi

Ćwiczenia z sandhi samogłosek,
czyli z połączeń eufonicznych między wyrazami

Ćwiczenia

Ćwiczenia z pisania i czytania dla początkujących.
Siedem ćwiczeń od poziomu 0.

słońce
Sūrya

Z notatnika

Wybór krótkich notatek
i cytatów dotyczących głównie
alfabetu i gramatyki sanskrytu.

księżyc
candra

Kolory | वर्णाः | varṇāḥ

‘Varṇa’ वर्ण (m.) to 'barwa' i tak jak w języku polskim słowo to może odnosić się zarówno do koloru, jak i do dźwięku (barwa dźwięku). Początkowo oznaczało ‘kolor’, dopiero później zaczęło oznaczać ‘dźwięk, głoskę lub literę alfabetu'...

Rasa रस

“W sanskrycie klasycznym zakres pojęcia “rasa रस” wzbogacił się (tak jak w języku polskim) o dwoiste rozumienie “smaku” jako: zmysł smaku i gust ...

mantra मन्त्र

Mantra czyli święta formuła, hymn wedyjski, tekst lub mowa sakralna, “narzędzie myśli”, formuła ofiarna, modlitwa lub pieśń uwielbienia, mistyczny werset lub magiczna...

Dni
tygodnia

cztery kroki
w tłumaczeniu

Zanim dojdziemy do wprawy w tłumaczeniu sanskryckich tekstów pomocna będzie metoda czterech kroków, według której 'uporządkujemy’ zdanie i poszczególne jego części.

nazwy
zwierząt

sukha | duḥkha | kha

Z tymi dwoma słowami spotkamy się na pewno w trakcie uczenia się sanskrytu. To antonimy często występujące razem w złożeniach nazywanych dvandva द्वन्द्व. Co znaczą i czym jest 'kha' znajdziesz we wpisie poniżej.