Menu Zamknij

Nazwy zwierząt w sanskrycie

Domowe, słoń i wielbłąd

KOŃ  KOT  KROWA  KOZIOŁ  BAWÓŁ  BYK  OSIOŁ  SŁOŃ  PIES  WIELBŁĄD  ŚWINIA  DZIK  WIEPRZ

  • | KOŃ |
    - aśva     (m.) अश्व 
    - haya (m.) हय
    - turaṃgama (m.) तुरंगम
    - vātāyana (m.) वातायन
  • | KOT |
    - mārjāra     (m.) मार्जार
    - biḍāla (m.) बिडाल / viḍāla विडाल
    - otu (m.) ओतु
  • | KROWA |
    - go     (f.) गो
    - dhenu (f.) धेनु
    kāma dhenu काम धेनु 
    niebiańska krowa spełniająca życzenia
  • | KOZIOŁ |
    - chaga     (m.) छग
    - aja (m.) अज
  • | BAWÓŁ |
    - mahiṣa     (m.) महिष
  • | BYK |
    - ṛṣabha     (m.) ऋषभ
    ogólnie to określenie odnosi się do każdego zwierzęcia rodzaju męskiego
    - vṛṣa (m.) वृष (także jako znak zodiaku)
  • | OSIOŁ |
    - gardabha     (m.) गर्दभ
    - rāsabha (m.) रासभ
  • | SŁOŃ |
    - gaja     (m.) गज
      śiśugaja (m.) शिशुगज (słoniątko)
    - ibha (m.) इभ
    - hastin (m.) हस्तिन्
    - karin (m.) करिन्  (dosł. mający trąbę)
    - mahāmṛga (m.) महामृग
    (dosł. wielkie zwierzę)
  • | PIES |
    - kukkura     (m.) कुक्कुर
    - śunaka (m.) शुनक
    - śvan (m.) श्वन् 
    - sārameya (m.) सारमेय
    (konkretnie nazwa jednego z dwóch czterookich strażników Yamy)
  • | WIELBŁĄD |
    - uṣṭra     (m.) उष्ट्र
  • | ŚWINIA, DZIK, WIEPRZ |
    -     sūkara (m.) सूकर
  • | DZIK, ODYNIEC |
    - varāha     (m.) वराह

Drobne

MYSZ  KRET  PSZCZOŁA  MRÓWKA  WESZ  ROBAK  KORNIK  MUCHA  KONIK POLNY ŚWIETLIK

 

 

  • | MYSZ |
    -     mūṣaka (m.) मूषक
  • | KRET |
    - ākhu     (m.) आखु kret / mysz / szczur
  • | PSZCZOŁA |
    - bhramara (m.) भ्रमर pszczoła (czarna)
    - dvirepha (m.) द्विरेफ pszczoła (czarna);
    [nazwa dosł. oznacza "mająca dwa 'ra'" - 'repha' to techniczna nazwa litery 'ra' - jest to wyjątek. Wszystkie inne litery alfabetu nazywamy 'kāra', np. akāra, cakāra, kakāra itd.]
    - madhulih (m.) मधुलिह् pszczoła
      (dosł. liżąca miód)
    - bha (m.) भ onom. pszczoła
  • | MRÓWKA |
    -     pipīlikā (f.) पिपीलिका mała czerwona mrówka
    - pipīlaka (m.) पिपीलक duża czarna mrówka
  • | WESZ |
    - yūkā     (f.) यूका
  • | ROBAK |
    - kiṭa (m.) किट robak, czerw
    - kṛmi (m.) कृमि robak, insekt, pająk, mrówka
    - matkuṇa (m.) मत्कुण pluskwa, pchła, robak
  • | ŚWIETLIK |
    - khadyota (m.) खद्योत 
  • | KORNIK |
    - ghuṇa     (m.) घुण
  • | KONIK POLNY, ŚWIERSZCZ, SZARAŃCZA|
    - śalabha     (m.) शलभ 
  • | MUCHA |
    - makṣikā     (f.) मक्षिका mucha/komar

मक्षिका व्रणमिच्छन्ति 
धनमिच्छन्ति पार्थिवाः ।
नीचाः कलहमिच्छन्ति 
शन्तिमिच्छन्ति साधवः ॥

makṣikā vraṇamicchanti
dhanamicchanti pārthivāḥ |
nīcāḥ kalahamicchanti
śantimicchanti sādhavaḥ ||

muchy rany pragną 
pieniędzy pragną ludzie |
nikczemnicy kłótni pragną
spokoju pragną święci ||

Leśne

ZAJĄC  MAŁPA  WĄŻ  ANTYLOPA  WILK  NIEDŹWIEDŹ  JEŻ  JEŻOZWIERZ  LEW  TYGRYS  RYŚ

  • | ZAJĄC |
    - śaśa (m.) शश 
    - śaśaka (m.) शशक zajączek
  • | MAŁPA |
    - vānara     (m.) वानर małpa dosł. leśne zwierzę
    - markaṭa (m.) मर्कट małpa
    - Hanuman (m.) हनुमन् imię najsłynniejszego wodza małp
  • | WĄŻ |
    - nāga     (m.) नाग wąż (również 'słoń')
    - aga (m.) अग wąż, dosł. 'nie chodzący' (a -ga) (również 'góra', 'drzewo')
    - ahi (m.) अहि wąż
    - sarpa (m.) सर्प wąż/ żmija
    - bhujaga/ bhujaṅga (m.) भुजग / भुजङ्ग wąż
    - vyāla (m.) व्याल zły, złośliwy, wąż
  • | LEW |
    - siṃha (m.) सिंह
  • | TYGRYS |
    - vyāghra     (m.) व्याघ्र
  • | WILK |
    - vṛka     (m.) वृक
  • | NIEDŹWIEDŹ |
    - ṛkṣa     (m.) ऋक्ष
  • | JEŻ, JEŻOZWIERZ |
    - śalya (m.) शल्य
    (również ‘igła, lanca, coś kłującego, strzałka, oszczep, włócznia, broń z żelaznym grotem’)
  • | ANTYLOPA |
    - mṛga     (m.) मृग zwierzę leśne, szczególnie jeleń, gazela, antylopa
    - kuraṅgī (f.) कुरङ्गी antylopa
  • | RYŚ |
    - vanamārjāra (m.) वनमार्जार
    - vanabiḍāla (m.) वनबिडाल  (dosł. "leśny kot")

 

Wodne

RYBA  KROKODYL  DELFIN  SŁOŃ WODNY  STWORZENIE WODNE  ŻÓŁW  RAK  ŻABA

  • | RYBA |
    - matsya     (m.) मत्स्य ryba
    - mīna (m.) मीन ryba
  • | KROKODYL |
    - makara     (m.) मकर np. krokodyl/ delfin/ rekin, zwierzę wodne/ potwór morski/ rodzaj wielkiego zwierzęcia wodnego
    - nakra (m.) नक्र krokodyl, aligator
  • | DELFIN |
    - śiśumāra     (m.) शिशुमार delfin gangesowy (dosł. który uśmierca dzieci)
  • | SŁOŃ WODNY |
    - jalahastin     (m.) जलहस्तिन्
  • | STWORZENIE WODNE |
    - jalacara     (m.) जलचर ryba, stworzenie wodne
  • | ŻÓŁW |
    - kacchapa     (m.) कच्छप 
    - kūrma (m.) कूर्म
  • | RAK |
    - karkaṭaka     (m.) कर्कटक rak
    - kulīraka (m.) कुलीरक rak
  • | ŻABA |
    - maṇḍūka     (m.) मण्डूक
    - bheka (m.) भेक
    - ajambha (m.) अजम्भ
          (dosł. 'bezzębny')

Nazwy
ptaków

zobacz
29 | 04 | 2023

Nazwy zwierząt w āsanach jogicznych

17 | 02 | 2023

Synonimy ‘światła’ lub ‘blasku’.
Jeden z króciutkich rozdziałów słownika “Sanskrit -Tibetan – English Vocabulary” (Mahāvyutpatti), którego autorem jest nietuzinkowy Węgier Alexander Csoma De Kőrös.
czytaj
05 | 02 | 2023

Co oznacza słowo संस्कृत saṃskṛta i dlaczego używane jest w stosunku do języka? Tekst o pochodzeniu nazwy 'sanskryt’ z “The Sanskrit Language: An Overview” autorstwa Pierre-Sylvaina Filliozata.
czytaj