Menu Zamknij

Nazwy zwierząt w sanskrycie. Ptaki.

  • khaga  खग  (m.) - ptak/ dosł. poruszający się ('ga') w przestworzach ('kha')
  • pakṣi  पक्षि  (m.) - ptak/ skrzydlaty
  • vayas  वयस्  (m.) - ptak/ jakiekolwiek zwierzę ze skrzydłami
  • vihaga विहग (m.) - ptak/ dosł. przemierzający niebo, poruszający się po niebie
  • śakuni शकुनि (m.) - ptak/ szczególnie duży ptak

मम स्वप्ने अहं पक्षिः इव मम गृहस्य उपरि उड्डयन्ती आसम् ।

mama svapne ahaṃ pakṣiḥ iva mama gṛhasya upari uḍḍayantī āsam |

W moim śnie latałem jak ptak nad moim domem.

SOWA

  • उलूक ulūka (m.)
  • घूक ghūka  (m.)
  • कुशि kuśi  (m.)
  • आलु ālu (m.)
हिक्का
hikkā (f.)
czkawka, sowa
 
  • kāka  काक (m.) wrona, kruk,
  • śuka  शुक (m.) papuga
  • kukkuṭa  कुक्कुट (m.) kogut
    kukkuṭī कुक्कुटी (f.) kura
    āraṇyakukkuṭa      आरण्यकुक्कुट (m.) dziki kogut
    kṛkavākuकृकवाकु (m.) kogut, paw, jaszczurka, kameleon (dosł. wydający dźwięk     'kṛka')
  • kapota  कपोत (m.) gołąb
    rājakapota राजकपोत  (m.) król gołębi
  • śyena  श्येन (m.) sokół, orzeł, jastrząb - jakikolwiek ptak drapieżny
  • garuḍa गरुड (m.) orzeł, mityczny ptak, wierzchowiec Viṣṇu विष्णु
  • tittiri  तित्तिरि (m.) kuropatwa
    (“Pień tej nazwy dźwiękonaśladowczej ten sam, co w bałtosłowiańskiej nazwie cietrzewia, np. rosyjskiej tietieriew i litewskiej tetervas” E. Słuszkiewicz)
  • pika  पिक (m.) kukułka Cucculus Indicus
    kokila  कोकिल (m.) kukułka
    cātaka  चातक (m.) kukułka Cucculus melanoleucus
  • mayūra  मयूर (m.) paw
    kekin  केकिन् (m.) paw (nazwa pochodzi od słowa kekā (f.) केका  oznaczającego dźwięk/ zawodzenie pawia
    kalāpin कलापिन् (m.) paw
    śikhi  शिखि (m.)  paw (dosł. czubiasty)
    barhin  बर्हिन् (m.) paw - od barha  बर्ह (n.) pawie pióro
  • gṛdhra गृध्र (m.) sęp
  • rājahaṃsa राजहंस (m.) flaming
  • marāla मराल  (m.) rodzaj gęsi, kaczki, flaminga
  • jatukā जतुका (f.) nietoperz
  • cakora  चकोर  (m.) kuropatwa Perdix Rufa, w legendach to ptak żywiący się promieniami księżyca, gdy natrafi na zatrute pożywienie jego oczy stają się czerwone.
  • cakravāka  चक्रवाक (m.) Anas Casarca, Taddorna Ferruginea kazarka rdzawa, rodzaj kaczki; ptaki te przedstawiane są w poezji sanskryckiej jako pary rozdzielone nocą, stojące na przeciwległych brzegach jezior lub rzek i tęsknie nawołujące się w ciemnościach.
  • haṃsa  हंस (m.) gęś, gąsior, łabędź, flaming lub inny wodny ptak, symbolizuje transformację, duszę. W Rgvedzie ptak ten opisany jest jako zdolny do wyseparowania Somy zmieszanej z wodą, w literaturze późniejszej oddziela mleko od wody; jest pojazdem Aśvinów, towarzyszem Saraswatī. Haṃsa to również określenie samoistnie wypowiadającej się dwusylabowej mantry, dźwięku oddechu - wdechu i wydechu.
  • baka   बक, vaka वक  (m.) czapla / żuraw
  • krauñca क्रौञ्च (mfn.) kulik (gatunek dużego ptaka brodzącego)
  • varaṭā वरटा (f.) gęś
  • vartaka वर्तक (m.) przepiórka
  • kādam‍ba कादम्‍ब (m.) kaczka
  • caṭaka चटक (f.) wróbel
  • ūṣṭrapakṣī ऊष्ट्रपक्षी (m.) struś
  • śatacchada शतच्छद (m.) dzięcioł,  Picus Bengalensis
  • jalakuk‍kuṭī जलकुक्‍कुटी (f.) mewa śmieszka
  • mīnaraṅga मीनरङ्ग (m.) zimorodek

वरमद्य कपोतः श्वो मयूरात् |

varamadya kapotaḥ śvo mayūrāt |

'lepszy dziś gołąb niż jutro paw'

(czyli 'lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu')

nazwy
zwierząt

zobacz
29 | 04 | 2023

Nazwy zwierząt w āsanach jogicznych

17 | 02 | 2023

Synonimy ‘światła’ lub ‘blasku’.
Jeden z króciutkich rozdziałów słownika “Sanskrit -Tibetan – English Vocabulary” (Mahāvyutpatti), którego autorem jest nietuzinkowy Węgier Alexander Csoma De Kőrös.
czytaj
05 | 02 | 2023

Co oznacza słowo संस्कृत saṃskṛta i dlaczego używane jest w stosunku do języka? Tekst o pochodzeniu nazwy 'sanskryt’ z “The Sanskrit Language: An Overview” autorstwa Pierre-Sylvaina Filliozata.
czytaj