Małe, ważne słówko iti इति

Słówko iti इति (przysłówek) pierwotnie oznaczało ‘tak, oto, w ten sposób, w ten oto sposób’. W klasycznym sanskrycie zredukowało się prawie całkowicie do funkcji cudzysłowu i stawiane jest przeważnie po cytowanym zdaniu, np.:

अत्र प्रविशाव इति वदतः ।
atra praviśāva iti vadataḥ 
“tutaj wchodzimy”, tak mówią (oni dwaj)”

Co można przetłumaczyć również “(oni dwaj) mówią, że tu wchodzą” ponieważ w sanskrycie nie ma systemu mowy zależnej.

(...) "wyobrażenia, które w naszych językach podporządkowane są syntaktycznie zdaniu głównemu, przyłącza się w sanskrycie wprost w tej formie, jaką samą przez się i dla siebie posiadają, tak np. zdanie ‘powiedział, że nie wie” brzmi ‘na jāna ityavādīt’ न जान इत्यवदीत् = ’nie wiem, tak powiedział.”   

A. Gawroński 

• Wyodrębnione przez iti इति cytowane zdanie nie musi odnosić się do faktycznie wypowiedzianych słów, często wyraża po prostu stan umysłu lub powód, dla którego coś się robi. Wtedy oznacza „ponieważ”, „w tym celu” i stoi na początku zdania.

(...) “w swoim pierwotnym znaczeniu iti इति odnosi się do czegoś, co zostało powiedziane lub pomyślane, lub kładzie specjalny nacisk na to, co poprzedza; u braminów jest to często równoznaczne z „jak wiecie”, przypominając słuchaczowi lub czytelnikowi o pewnych zwyczajach, warunkach itp., które powinny być mu znane”.

Monier- Williams

• iti इति może też tworzyć związek przysłówkowy z nazwiskiem autora np. इति-पाणिनि iti - Pāṇini ‘oto (według) Pāṇiniego’; jest używane również po zacytowaniu reguły, aby wyrazić ‘zgodnie z tą regułą’.

“Iti इति używa się czasem w znaczeniu bardzo zbladłym, szczególnie często w wyrażeniach tatheti तथेति ‘tak jest’, kimiti किमिति ‘dlaczegóż to’; podkreśla wtedy dany wyraz, albo też odpowiada po prostu naszemu cudzysłowowi, oznaczającemu, że wzięty weń wyraz wymawia się z pewną silniejszą intonacją.”

A. Gawroński