Menu Zamknij

Brahma czy brammha?

Krótkie wyjaśnienie dlaczego wymowa słowa ‘brahma’ ब्रह्म jako ‘brammha’ ब्रम्म्ह jest poprawną formą.*

W fonetyce sanskrytu obowiązuje następująca zasada: jeśli w słowie po głosce ह् (हकार) występuje któraś z nosówek (अनुनासिक व्यञ्जन anunāsika vyañjana) czyli na przykład ण्, न् albo म् ** dokonuje się zamiana miejsc między ह् a tą nosówką i wymawiamy najpierw nosówkę, która w dodatku się dubluje (द्वित्त्वम् ) i to na niej, a nie na głosce ‘ह् ’ kładziemy wówczas nacisk - czyli w słowie ‘brahma’ nosowe ‘m’ wychodzi przed ‘h’ i się zdwaja (‘mm’). Z kolei ह् zostaje w wymowie osłabione, traci swoją twardość i artykułowane jest z klatki piersiowej (उरस् uras - औरस हकार aurasa hakāra - piersiowe 'h') a nie z gardła (कण्ठ). Dlatego tak często usłyszymy ‘brammha’ ब्रम्म्ह zamiast ‘brahma’ ब्रह्म i jeśli do tej pory wydawało nam się, że jest to błąd, czas zmienić swoje przekonanie.


Tak jak przy zasadach sandhi powodem zamiany miejsc spółgłosek jest zwiększenie komfortu wymowy, nieodzwierciedlone jednak w zapisie. Podobnie jak ze słowem 'brahma' postąpimy ze wszystkimi wyrazami, które spełniają powyższe warunki, np.:

अपराह्ण aparāhṇa = अपराण्ण्ह aparāṇṇha 

वह्नि vahni = वन्न्हि vannhi 

जिह्म jihma = जिम्म्ह jimmha

* Wyjaśnienie zasad kwestii wymowy słowa 'brahma' dzięki Amitowi Rao #intuitivesanskrit #सहजसंस्कृतम् 

** Wszystkie nosówki (अनुनासिक व्यञ्जन anunāsika vyañjana) to ङ्, ञ्, ण्, न्, म् ale przykłady w praktyce znajdujemy na ण्, न् , म्.

Słownictwo:

  • अनुनासिक व्यञ्जन anunāsika vyañjana (m.) - spółgłoska nosowa
  • हकार hakāra - litera ‘ha’
  • द्वित्त्वम् dvittvam - zdwojenie
  • उरस् uras (n.) - klatka piersiowa, pierś, biust
  • उरसः ह्  urasaḥ h - piersiowe ‘h’
  • औरस हकार aurasa hakāra - głoska ‘ha’ wypowiadana z klatki piersiowej
  • कण्ठ kaṇṭha (m.) - gardło
  • अपराह्ण aparāhṇa (m.) popołudnie, ostatki dnia
  • वह्नि vahni (m.)  np. zwierzę, które coś ciągnie lub niesie, zwierzę pociągowe; każdy, kto przewozi lub przenosi; przekaziciel, przenosiciel, przewoziciel, ten, który przekazuje ofiary bogom (ogień)
  • जिह्म jihma (n.) fałsz, nieuczciwość