Woda w sanskrycie niejedno ma imię.
Jednym ze zdań, jakie można poznać na pierwszych lekcjach jest:
gajaḥ jalam gacchati
गजः जलम् गच्छति |
Słoń idzie do wody.
- jala जल (n.) to woda, płyn.
jalaja जलज zrodzony w wodzie/ z wody
jalaruh जलरुह् rosnący w wodzie
तव किं चिज्जलं भवति ।
tava kiṃ cijjalaṃ bhavati
Masz trochę wody? - udaka उदक (n.) woda - często występuje w złożeniu piṇḍodaka पिण्डोदक (piṇḍa + udaka = piṇḍodaka, (a + u = o)) znaczącym 'placek i woda', które to podarunki są ofiarą dla zmarłych przodków.
'uda' उद (n.) w znaczeniu wody dodajemy na początku lub końcu wyrazu np. udadhi उदधि (mfn.) oznacza dosł. trzymające (zawierające) wodę, czyli - pojemnik, zbiornik, chmurę, rzekę, morze, ocean; w klasycznym sanskrycie udadhi oznacza tylko i wyłącznie ocean.
udakaharṣaṇaṃ उदकहर्षणं ‘zabawa w wodzie’
udaka candraḥ उदक चन्द्रः ‘odbicie księżyca widziane w wodzie’ - toya तोय (n.) woda i nazwa rzeki w Śālmala-dvīpa
°यं -√कृ (z gen.), to ofiarowanie wody zmarłym - pānīya पानीय (n.) woda pitna, zdatna do picia - pāna पान (n.) to picie.
- vārī वारी (f.) woda, strumienie, rzeki,
varā वरा - nazwa rzeki,
vār वार् (n.) (prawdopodobnie od √वृ) oznacza wodę, deszcz, płyn, płynność, stojącą wodę, staw, sadzawkę. Nazwa ta znana jest już od czasów Rygwedy. (W jęz. polskim przychodzi na myśl słowo 'wartka') - ap अप् (f.) woda;
āp आप् - żywioł wody,
apas अपस् (mfn.) wodny, wody płynące, woda w ruchu, ( w st.prusk. ape “rzeka”, w litew. upe ”woda”). - ambu अम्बु (n.) woda,
ambhas अम्भस् (n.) woda, niebiańskie wody,
ambuja अम्बुज (n.) lotos dzienny (अभ्र, अम्बु) - salila सलिल (n.) woda
- kam कम् (n.) woda
- ha ह (m.) woda
jalamiva sukham
जलमिव सुखम्
dobry jak woda
Udaka, daka, ka - te wszystkie formy oznaczają wodę.
“(...) wodę piją krowy i przynosi się ją w dzbanie , a zwie się ona wówczas udaka (pień tu ten sam, co w wyrazach woda, water itd, a także łac. unda, tj. “fala”), ale cztery osobne hymny i kilka zwrotek w różnych innych opiewają Apas, tj.”Wody” jako matki albo młódki, dobroczynne, oczyszczające, ratujące i zapewniające długie życie, dlatego się też je błaga często o pomoc i błogosławieństwo (nawiasem: pień tu ten sam co w greckiej nazwie Peloponezu: Apia i łac. Messapia, tj. Kalabria, nadto w bałtyckim, mianowicie w st.prusk. ape, tj. “rzeka”, i litew. upe, tj.”woda”).
(Eugeniusz Słuszkiewicz "Pradzieje i legendy Indii")
Nazwy chmur
Sprawdź różnorodność nazw chmur w sanskrycie klikając w chmurę.
Żeby nie zmoknąć
kiedy pada deszcz
- vṛṣṭi (f.) वृष्टि -
weź ze sobą parasol
- chattra (n.) छत्त्र
Słowa powiązane z wodą :
- nadī नदी (f.) płynąca woda, rzeka -
nada नद (m.) dosł. szumiący, ryczący, głośny, dźwięczny; rzeka rodzaju męskiego, nazwa ta znana jest już od czasów Rygwedy. - jharī झरी (f.) strumyczek, źródełko
- sarit सरित् (f.) rzeka
saritāṃ varā सरितां वरा, najlepsza z rzek, czyli Ganges,
saritāṃ nātha सरितां नाथ Pan Rzek, ocean.
Poza Gangesem ziemskim jest też Ganges niebiański - vyomagaṅga व्योमगङग - saras सरस् (n.) płynący, płynny, fluid, jezioro, staw, basen, zbiornik wodny
Sarasvatī सरस्वती - obfitująca w wody. (O Sarasvatī czytaj tutaj) - samudra समुद्र (m.) ocean, morze
samudratīra समुद्रतीर (n.) brzeg morza -
sāgara सागर (m.) ocean
sāgaravadgambhīracitta सागरवद्गम्भीरचित्त
‘o umyśle głębokim jak ocean (lub morze)’ - udadhi उदधि (m.) ocean, morze
-
hrada ह्रद (m.) duże, głębokie jezioro, akwen, basen
- taḍāga तडाग (m.) staw, sadzawka
- vāpī वापी (f.) sadzawka, cysterna, zbiornik
- pūra पूर (m.) przypływ, przybór (wód), powódź, wylew
- kallola कल्लोल (m.) kam (woda) + lola (chwiejny) = kallola - fala
- nīhāra नीहार (m.) mgła, szron, gęsta rosa
- vāṣpa वाष्प/ bāṣpa बाष्प (m.) łza, para wodna
- vāhin वाहिन् płynący